Pomiar światła wykonywany jest przez światłomierz, kiedyś zewnętrzny, dziś wbudowany w aparat fotograficzny. Celem tego pomiaru jest ustawienie odpowiednich parametrów ekspozycji – przysłony, czasu naświetlania i czułości.
Bez pomiaru światła aparat nie byłby w stanie tego zrobić. Pomiar dokonywany jest nawet wówczas, gdy wszystkie parametry ustawiamy manualnie (sami) po to aby ułatwić nam zadanie poprzez wskaźnik światłomierza, zwany potocznie drabinką. Istnieją trzy podstawowe metody pomiaru światła – punktowy, centralnie ważony i matrycowy.
Pomiar matrycowy
Występuje chyba we wszystkich obecnie produkowanych aparatach, zwany jest też wielosegmentowym, wielopolowym, wielopunktowym lub ewaluacyjnym. Światłomierz mierzy jasność w wielu punktach, porównuje rozkład jasności z wbudowaną bazą danych i oblicza ekspozycję za pomocą skomplikowanych algorytmów, różnych u rożnych producentów. Ten tryb jest prosty i często używany przez amatorów ( jako ustawiony domyślnie też nieświadomie) Daje on fotografowi najmniejszą kontrolę nad zdjęciem poprzez swoją nieprzewidywalność.
Centralnie ważony (centralny, uśredniony)
Światło mierzone jest w centrum kadru lub w całości kadru z przypisaniem większego znaczenia centralnej części. Wynik tego pomiaru jest uśredniany dla całości kadru. Przydatny przy fotografii obiektów zajmujących dużą część kadru. Nie polecany gdy fotografowana gdy scena jest podzielona niesymetrycznie jeżeli chodzi o oświetlenie.
Pomiar punktowy
Światło jest mierzone w jednym punkcie, zazwyczaj centralnym zajmującym od 1 do 3,5 % kadru. Dzięki temu określamy precyzyjnie natężenie światła w najbardziej interesującym nas punkcie. Silne kontrasty i źródła światła nie działają tu tak destrukcyjnie jak przy pozostałych metodach. Minusem jest to że pomiar ten nie bierze pod uwagę tego co dzieje się pozostałej części kadru, którą z tego względu łatwo prześwietlić lub niedoświetlić. Stosowanie tego trybu wymaga dużej wprawy, gdyż niewłaściwy wybór punktu pomiaru powoduje duże przekłamania.
Reasumując, przed wykonaniem każdego zdjęcia aparat musi odczytać informacje z zewnątrz poprzez pomiar światła. Pomiar może być wykonany na różne sposoby:
- w ścisłym centrum kadru (punktowy)
- w określonym obszarze bliżej centrum (centralnie ważony) a jego wynik uśredniany dla całości
- w wielu punktach jednocześnie (matrycowy) a jego wynik porównywany do wbudowanego wzorca aby na tej podstawie aparat mógł wyliczyć parametry ekspozycji.